Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài chương trình sách mới dưới đây sẽ phân tích chi tiết về nội dung cũng như nghệ thuật có trong vở kịch Vĩnh biệt Cửu trùng đài của tác giả Nguyễn Huy Tưởng. Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài chương trình sách mới Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài: Tìm hiểu chung 1.1 Tác giả Nguyễn Huy Tưởng a. Tác giả Nguyễn Huy Tưởng sinh năm 1912 mất năm 1960 trong một gia đình nhà nho yêu nước tại Từ Sơn, Bắc Ninh. Từ năm 18 tuổi ông đã tham gia các hoạt động yêu nước ở Hải Phòng. Đến năm 1945 ông tham gia biên tập cho tạp chí Tiên Phong Văn hóa cứu quốc. Sau cách mạng thành công ông nắm vị trí Tổng thư ký Ban trung ương đời sống mới. Đến năm 1954 ông làm ủy viên của Hội nhà văn Việt Nam. b. Sự nghiệp sáng tác Chủ đề cảm hứng chủ yếu của ông là viết về lĩnh vực lịch sử nhằm bày tỏ lòng yêu nước và triết lý sống của bản thân. Ông có các tác phẩm nổi tiếng như: Kịch Vũ Như Tô sáng tác năm 1941, kịch Bắc Sơn sáng tác năm 1946, tiểu thuyết Sống mãi với thủ đô viết năm 1961,... 1.2 Tác phẩm Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài a. Hoàn cảnh ra đời Tác giả Nguyễn Huy Tưởng đã sử dụng một câu chuyện có thật vào năm 1516 để làm cốt truyện. Đây là năm vua Lê Tương Dực đã sai Vũ Như Tô xây điện có 100 nóc cùng với công trình quy mô đồ sộ Cửu Trùng Đài để thỏa mãn sự ăn chơi sa đọa của mình. b. Tóm tắt Tác phẩm xoay quanh nhân vật chính là Vũ Như Tô. Ông là một kiến trúc sư đại tài của thời đại, là một người nghệ sĩ chính trực trọng tình trọng nghĩa. Nhưng ông lại sinh ra ở thời loạn lạc có vua là bạo quân Lê Tương Dực sống xa hoa trụy lạc. Vua đã sai ông, ép ông xây dựng một công trình lớn có tên Cửu Trùng Đài làm nơi ăn chơi với đám cung nữ. Một phần do bị ép, một phần muốn cống hiến năng lực của bản thân cho các công trình của đất nước, Vũ Như Tô đã hết lòng xây dựng Cửu trùng đài. Nhưng thực tế, công trình này lại làm cho dân chúng thêm cực khổ, khiến nhân dân phẫn nộ quyết nổi dậy thiêu rụi Cửu trùng đài, xử tử Vũ Như Tô. c. Giá trị nội dung và nghệ thuật Giá trị nội dung: Qua bi kịch của nhân tài Vũ Như Tô, tác giả đã nêu lên một vấn đề nhức nhối về khoảng cách giữa nghệ thuật với đời sống. Sự khác nhau giữa nghệ thuật thẩm mỹ cao siêu với thực tế đói nghèo của nhân dân. Giá trị nghệ thuật: Tác giả đã xây dựng chuỗi mâu thuẫn liên tục để đẩy tấn bi kịch lên tận cùng. Sử dụng ngôn ngữ chọn lọc, có tính khái quát tổng hợp. Các nhân vật được xây dựng hình ảnh rất khéo léo, được khắc họa tính cách chân thực thông qua từng chi tiết ngôn ngữ, tâm trạng và cả hành động. Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài kết nối tri thức 2.1 Trả lời câu hỏi trong khi đọc văn bản Câu 1: Lời thoại và hành động thể hiện thái độ gì của các nhân vật? Vũ Như Tô: Ông cảm thấy bất ngờ khi người dân cho rằng việc xây Cửu trùng đài của ông là sai. Ông vẫn tự tin vào những điều mình làm và không cho rằng mình có tội. Đan Thiềm: Lo lắng khuyên Vũ Như Tô trốn đi Câu 2: Tình huống kịch được miêu tả trong lớp I là gì? Người dân không cần Cửu trùng đài vì để xây dựng công trình này đã khiến cho nhân dân ngày càng đói nghèo Câu 3: Bối cảnh nào được tái hiện thông qua các chỉ dẫn sân khấu. Bối cảnh tiếng quân ầm ầm, tiếng ngựa hí, tiếng chiêng tiếng trống khi nhân dân nổi lên. Câu 4: Chú ý thái độ của Vũ Như Tô, Đan Thiềm khi Nguyễn Vũ xuất hiện Khi Nguyễn Vũ xuất hiện: Đan Thiềm cảm thấy lo lắng. Hết lời khuyên Vũ Như Tô chạy trốn. Vũ Như Tô cảm thấy bình thường vì với ông việc xây Cửu Trùng Đài là cho lợi ích chung. Ông không hề làm gì sai không thẹn với lương tâm nên ông nhất quyết không chạy. Câu 5: Sự kiện nào được miêu tả trong lớp III. Cái chết cả vua và Nguyễn Vũ, sự làm phản của Trịnh Duy Sản. Câu 6: Sự kiện nào được miêu tả trong lớp IV. Trong lớp IV là tình thế nguy cấp khi vua chết, Nguyễn Hoằng Dụ lập tức mang quân đến đốt kinh thành, nhân dân quá nửa theo phe địch. Câu 7: Chú ý sự khác biệt trong hành động, thái độ của các nhân vật trong tình thế nguy ngập. Vũ Như Tô: phản đối việc phá Cửu Trùng Đài Nội gián: ủng hộ việc phá hủy Cửu Trùng Đài. Câu 8: Chú ý thái độ của Vũ Như Tô và Đan Thiềm. Vũ Như Tô: bình tĩnh vì luôn tin rằng mình không sai. Đan Thiềm: vội vàng giục Vũ Như Tô bỏ trốn. Câu 9: Chú ý hành động của đám cung nữ và quân nổi loạn. Đám cung nữ: Quỳ vội van xin,liên tục đổ mọi lỗi lên Đan Thiềm. Quân nổi loạn: trực tiếp bắt đám cung nữ. Câu 10: Hành động, lời thoại của Vũ Như Tô và Đan Thiềm thể hiện thái độ gì của nhân vật? Vũ Như Tô: Hiên ngang không sợ chết, không khuất phục trước quân nổi loạn Đan Thiềm: Van xin tha cho Vũ Như Tô Câu 11: Chú ý sự đối lập trong lời thoại, hành động của Vũ Như Tô và đám quân sĩ. Vũ Như Tô: Khẳng định tin rằng mình không có tội. Xây Cửu trùng đài là vì đất nước. Đám quân sĩ: Oán trách Vũ Như Tô vì cửu trùng đài mà bao con người đã hy sinh ngã xuống Câu 12: Chú ý thái độ của Vũ Như Tô khi biết Cửu Trùng Đài bị đốt cháy. Vũ Như Tô đau đớn gục ngã khi biết Cửu trùng đài đã bị đốt cháy. 2.2 Trả lời câu hỏi sau khi đọc văn bản Câu 1 trang 141 SGK Văn 11/1 Kết nối tri thức Tóm tắt các sự kiện chính trong đoạn trích. Bạn có nhận xét gì về diễn biến của các sự kiện? Đan Thiềm khuyên Vũ Như Tô bỏ trốn. Bởi lúc này toàn dân đã nhận định rằng ông là kẻ tội nhân, là thủ phạm khiến cho bao gia đình ly tán khi thanh niên bị bắt đi xây dựng Cửu trùng đài. Trịnh Duy Sản âm mưu với Trịnh Tri Sâm và Lê Quang Đô hòng lập vua mới. Hoàng thượng qua đời Nguyễn Vũ tự tử Nguyễn Hoàng Dục kéo quân đến đốt kinh thành ngay khi biết tin nhà vua qua đời. Những người thợ xây dựng Cửu trùng đài quá nửa đã theo phe quân nổi loạn Vũ Như Tô vẫn tin mình trong sạch dù cho Đan Thiềm hết sức khuyên nhủ ông chạy trốn đi để bảo toàn tính mạng. Quân nổi loạn bắt hết cung nữ, đốt cửu trùng đài Đan Thiềm cầu xin tha chết cho Vũ Như Tô dù có phải thay bằng tính mạng của mình. Đây chính là thái độ trọng nhân tài của cô. Vũ Như Tô vĩnh biệt Đan Thiềm và Cửu trùng đài. Các sự kiện hay diễn biến của tác phẩm đều xoay quanh cuộc đời nhân vật Vũ Như Tô. Câu 2 trang 141 SGK Văn 11/1 Kết nối tri thức Tình huống kịch được miêu tả trong đoạn trích là gì? Trước tình huống đó, mỗi nhân vật đã có những phản ứng, hành động như thế nào? Những phản ứng, hành động đó thể hiện đặc điểm tính cách gì của nhân vật? Tình huống kịch: mâu thuẫn giữa nhà nghệ thuật với thực tế người dân thực hiện công trình đó. Lợi dụng triều đình rối ren khi vua mất, quân phản nghịch đã nổi dậy đốt Cửu trùng đài Phản ứng của các nhân vật: Vũ Như Tô: bình thản khi luôn khẳng định mình không sai, mình vẫn luôn vì đất nước. Đan Thiềm: Lo lắng giục Vũ Như Tô chạy trốn. Qua những phản ứng và hành động đó ta có thể thấy được bản chất tốt đẹp của Đan Thiềm khi cô luôn yêu cái đẹp trọng người tài, sẵn sàng hy sinh thân mình bảo vệ cái đẹp. Còn Vũ Như Tô là người tài giỏi chính trực không khuất phục trước bất cứ ai nhưng lại quá không hiểu cuộc sống. Câu 3 trang 141 SGK Văn 11/1 Kết nối tri thức Tình huống kịch được miêu tả trong đoạn trích là gì? Trước tình huống đó, mỗi nhân vật đã có những phản ứng, hành động như thế nào? Những phản ứng, hành động đó thể hiện đặc điểm tính cách gì của nhân vật? Xung đột chính Tầng lớp thống trị với tầng lớp bị trị Vũ Như Tô với những người thợ xây Nghệ thuật với đời sống. Câu 4 trang 141 SGK Văn 11/1 Kết nối tri thức Phân tích diễn biến tâm trạng của Vũ Như Tô được thể hiện trong đoạn trích (dựa vào các lời thoại và hành động của nhân vật). Khi bị vua ép ông thề chết không làm, không khuất phục trước tiền bạc của cải. Nhưng khi nghĩ tác phẩm này sẽ làm đẹp cho đất nước thì ông đã vì nghệ thuật mà quên đi thực tế đời sống. Ông quyết không trốn chạy không sợ hãi khi dân chúng nổi loạn Vũ Như Tô vừa là nạn nhân vừa là tội nhân khi ông hết mình vì nghệ thuật không nhận ra cái sai của mình. Ông đau đớn xót xa khi đứa con tinh thần của mình bị thiêu rụi. Câu 5 trang 141 SGK Văn 11/1 Kết nối tri thức Hình tượng Cửu Trùng Đài trong vở kịch có ý nghĩa gì? Bạn có suy nghĩ gì về những phản ứng khác nhau của các nhân vật khi Cửu Trùng Đài bị đốt cháy? Ý nghĩa của Cửu trùng đài: Với Vũ Như Tô và Đan Thiềm: đây là ước mơ của người làm nghệ thuật, muốn để lại tác phẩm cho đời Với vua chúa triều đình: là thứ khẳng định đẳng cấp, là biểu tượng cho quyền lực giàu có. Đây chính là minh chứng cho sự xa hoa thối nát của chế độ khi mà đất nước nhân dân còn khổ nhưng vua quan lẫn ăn chơi xa đọa. Với nhân dân: là xương máu của bao con người, là sự thù với giai cấp thống trị. Đây chính là nợ máu, là sự căm thù chồng chất với thời đại với chế độ đương thời. Với chính nó Cửu trùng đài là một tác phẩm nghệ thuật kinh điển, là giấc mơ của bao con người làm nghệ thuật. Nếu được xây dựng thành công thì đây sẽ là tác phẩm kinh điển để lại giá trị cho trăm ngàn năm sau, là di tích của đất nước. Nhưng thực tế đây chỉ là một giấc mơ vì nó sẽ không thể thành hiện thực, là sự tồn tại ngắn ngủi, là thực tế đẫm xương máu của người dân khi đánh đổ xây dựng nó. Khi Cửu trùng đài bị đốt rụi, Vũ Như Tô và Đan Thiềm đau đớn xót xa còn nhân dân thì hò reo ăn mừng. Vũ Như Tô tuyệt vọng “rú” lên “Đốt thực rồi! Đốt thực rồi!”. https://vuihoc.vn/tin/thpt-soan-bai-vinh-biet-cuu-trung-dai-chuong-trinh-sach-moi-2360.html